به گزارش ایسنا، در میان انواع مختلف حمل و نقل عمومی شهری، مترو یکی از سریع‌ترین و پاک‌ترین شبکه‌های حمل‌ونقلی است. اگرچه در این نوع سیستم از مسیری مجزا از خیابان برای جابه‌جایی استفاده شده است، اما مجزا بودن مسیر تردد نباید باعث غفلت از تاثیرات احداث مترو بر معابر و محلات اطراف شود.

بر همین اساس پژوهشگران دانشگاه علامه طباطبایی با انجام یک مطالعه تاثیر احداث مترو را بر کارکردهای اجتماعی و ترافیکی خیابان بررسی کردند.

برای انجام این تحقیق کارکردهای اجتماعی و ترافیکی خیابان با استفاده از بررسی مطالعات گذشته، استخراج شد و سپس با انجام یک مطالعه کمی و توزیع ۵۰۰ پرسش‌نامه میان ساکنان محدوده ایستگاه‌های متروی شادمان و قلهک، تاثیر احداث مترو در این خیابان‌ها مورد بررسی قرار گرفت.

شرکت‌کنندگان در این مطالعه در ۵۰۰ متری ایستگاه‌های متروی مذکور سکونت داشتند و پیش از زمان بهره‌برداری از ایستگاه مترو تا زمان انجام پژوهش در محدوه مورد نظر ساکن بودند.

نتایج به دست آمده از این بررسی نشان می‌دهد که احداث ایستگاه مترو سبب تقویت کارکردهای ترافیکی و اجتماعی خیابان شده؛ اما تقویت کارکرد ترافیکی بیش از تقویت کارکرد اجتماعی خیابان بوده است.

به عبارت دیگر دستیابی به این نتیجه، بیانگر ضرورت تغییر کارکرد خیابان از یک مسیر عبوری صرف، به یک فضای عمومی فعال با کارکرد توأمان اجتماعی و ترافیکی است. احداث ایستگاه مترو گامی برای توسعه حمل ونقل عمومی و توسعه حمل ونقل محور و یکی از نیازهای کلان شهرهای پرازدحام و آلوده‌ای مانند تهران است. همچنین می‌تواند با بازتولید کارکرد اجتماعی خیابان که با سلطه خودرو بر شهرها فراموش شده بود، این معابر را به عرصه‌های اجتماعی سرزنده و بستری برای تعامل شهروندان و تولید معانی متنوع اجتماعی تبدیل کند.

همچنین نتایج نشان می دهد احداث ایستگاه متروی شادمان تاثیر بیشتری بر تقویت کارکرد اجتماعی خیابان آزادی در مقایسه با تقویت کارکرد اجتماعی خیابان شریعتی با احداث ایستگاه متروی قلهک داشته است.

مقایسه تأثیر احداث ایستگاه‌های متروی شادمان و قلهلک بر تغییر کارکرد ترافیکی خیابان نیز نشان می‌دهد، ضمن افزایش کارکرد ترافیکی خیابان‌های آزادی و شریعتی، تفاوت معناداری در تقویت کارکرد ترافیکی خیابان‌های مورد مطالعه یافت نشد.

پژوهشگران این مطالعه می‌گویند: شهر، موجودی چندکارکردی، چندساحتی، چندهدفی و چندذی‌نفعی است که تمشیت امور آن، نیازمند مدیریتی واحد و مقتدر است. در غیر این صورت، هماهنگی میان حوزه‌های عملکردی شهر که حمل ونقل عمومی یکی از آن‌هاست، شکل نخواهد گرفت و محصولی جز آن‌چه اکنون در تهران و بسیاری دیگر از شهرهای کشور شاهد آن هستیم، تولید نخواهد نشد».

این محققان معتقدند؛ برای این منظور لازم است اقداماتی برای اصلاح نظام برنامه ریزی و توسعه شهری کشور، به ویژه در سطح کلان شکل بگیرد که متعاقب آن، توسعه حمل ونقل محور به منزله رکن رکین توسعه شهری مدنظر قرار بگیرد.

در انجام این تحقیق مریم آسایش، علی خاکساری و وجه‌الله قربانی‌زاده؛ پژوهشگران مدیریت شهری، برنامه‌ریزی شهری و مدیریت دولتی دانشگاه علامه طباطبائی مشارکت داشتند

یافته‌های این مطالعه زمستان سال ۱۳۹۹ به صورت مقاله علمی «بررسی تاثیر احداث ایستگاه مترو بر کارکردهای اجتماعی و ترافیکی خیابان در شهر تهران (مطالعه تطبیقی: ایستگاه‌های متروی شادمان و قلهک)» در فصل‌نامه پژوهش‌های جغرافیای برنامه‌ریزی شهری، منتشر شده است.

منبع:ایسنا